فولاد: لزوم انعطاف پذیری برای عبور از تلاطم ها

صنعت فولاد برای ده سال آینده در معرض چالش های زیادی قرار دارد. رهبران شرکت ها می توانندبا تکیه بر نگرش راهبردی در حین مواجهه با تحولات ساختاری صنعت، عدم قطعیت را کاهش داده و ریسک ها را کنترل کنند.

به رغم فراز و نشیب هایِ بی سابقه، نیمۀ اول سال 2022 برای بازیگرانِ عرصۀ فولاد همچنان پرقدرت ادامه یافت به گونه ای که قیمت ها و تولید از سطوح تاریخی و سطوح بی سابقۀ هزینه های EBITDA (سود قبل از مالیات و انواع استهلاک) فراتر رفت. عامل محرک این چرخه عمدتاً چشم انداز مثبتِ تقاضا بود که پس از تحولات ناشی از شیوع کووید 19 و نیز نیز توسعه پروژه های زیرساختی به وجود آمد که هر دو مدت ها دچار رکود شده بودند و به صورت بخشی از بازگشت رونق پس از شرایط رکود قبلی به حساب می آمدند.

با این حال در اوایل سال 2022 ، شاهد بروز برخی از نشانه های رکود بازار بودیم و در نتیجه، چش مانداز تقاضای فولاد دچار اُفول شد: در آوریل 2022 ، چشم اندازِ کوتاه مدتِ انجمنِ جهانی فولاد نسبت به دورۀ مشابه در 2021 چندان خوش بینانه نبود و در گزارش چشم انداز کوتا همدت اکتبر 2022 این انجمن، پیش بینی تقاضا برای سال های 2022 و 2023 ، به ترتیب، تعدیلِ روبه پایینِ % 2.7 و % 1.2 داشت . از جمله دلایل این قضیه می توان به جنگ روسیه و اوکراین، موج قرنطین ههای مرتبط با کووید 19 در چین و تحولاتِ توان به جنگ روسیه و اوکراین، موج قرنطین ههای مرتبط با کووید 19 در چین و تحولاتِ زنجیرۀ تأمین و نیز وضعیت کلیِ اقتصاد کلان اشاره کرد که شامل عواقبِ تورمِ مستمر
و بالا و افزایش نرخ بهرۀ جهانی می گردید.

در بازار فولاد، هزینه های EBITDA و هزینه های مواد خام (MORM)به طور فزایند های اُفت پیدا کرده است که عمدتاً ناشی از انتظاراتِ منفیِ بازار و قیمت بالای انرژی و واکنشِ بازیگران از طریق غیرفعال کردنِ ظرفی تها بود. در حقیقت در نیمۀ دوم 2022 ، بیش از 30 میلیون تُن ظرفیت در سال در اروپا غیرفعال شد، در حال یکه تقریباً نیمی از این ظرفیت در 2023 و زمانی که حاشیه ها اندکی بهبود یافتند مجدداً به چرخۀ تولید بازگشتند با ورود صنعت فولاد به سال 2023 ، انتظار می رود که این سطح از رونق در سطح تمام زنجیرۀ ارزش حفظ شود.در واکنش به موضوع بالا، مقالۀ حاضر به چهار راهبرد اشاره می کند تا به بازیگران عرصۀ فولاد طی عبور از تلاطم های سال های پیشِ رو کمک نماید: آمادگی برای تفکیک و جدایش بازارهای فولاد، تقویتِ زنجیرۀ تأمین مادۀ خام، تمرکز بر هزینه های سرمایه ای و ترازنامه و آخرین راهبرد لزوم افزایش مضاعف چابکی تکنولوژیکی و فناوری می باشد.


زنجیرۀ ارزش فولاد: بررسی عمیق بازار

قیمت ها در سال 2021 به بیشینۀ تاریخیِ خود رسیدند، جنگ اوکراین و روسیه باعث ایجاد تحولاتی در زنجیرۀ تأمین و عدم قطعیت هایی شد که افزایش بیش از پیش قیمت ها را در پی داشت (شکل 1).قبل از شروع اُفت تقاضا، به ویژه در چین، شاهد ثبات در اکثر بازار کالاهای اساسی نظیر زغال سنگِ متالورژیکی، سنگ آهن و شمش آهن بودیم.برای بیشتر کالاهای معدنی، مانند زغال سنگ فلزی، سنگ آهن و چدن خام، بازار از آن زمان به دلیل کاهش تقاضا، به خصوص در چین، پایدار شده است.

شکل 1

زنجیره ارزش فولاد به تازگی با نوسانات بالایی روبرو شده است.

طی موج اولیه قرنطینه های کووید 19 در 2020 ، ذخایر انبارهای فولاد و زنجیرۀ تأمین آن خالی شدند و ظرفیت های تولیدی غیرفعال گشتند؛اما پس از اوج گرفتنِ مجدد تقاضا،بخشِ تأمین نتوانست خود را با تقاضا همگام نماید و همین مطلب باعث افزایش قیمت شد. در همین حین، شاهدِ حاشیۀ سود/ افزایش نرخ کمتر در چین بودیم که ناشی از بازارِ رقابتی تر و کنترل شده تر این کشور و شیوع مجدد کووید 19 در 2022 بود.این چشم اندازها طی دوره های بلندمدت تر شکننده باقی می ماند که با برآورد رکود در اقتصاد جهانی، ریسک کاهش قیمت ها ادامه خواهد داشت. در مورد اکثر کالاهای اساسی نظیر زغال سنگ متالورژیکی، سنگ آهن و شمش آهن، بازار به سبب کاهش تقاضا به ثبات رسیده است که به ویژه در چین شاهد این وضعیت هستیم.گرچه بازیگران فولاد تا حد زیادی توانستند شرکت ها یشان را طی این مدت حفظ کنند.اما نشانه های هشداردهندۀ بعدی، به ویژه در اروپا، ظهور و بروز پیدا کرد از جمله:

تقاضای روبه کاهش: در سه ماهۀ سوم و چهارم 2022 ، شاهد اُفتی معنادار در تقاضای برای فولاد بودیم که بیش از نشانه های مثبتِ نیمۀ اول همان سال بود و آخرین چشم انداز در مورد تقاضا در 2023 همچنان منفی است.

اُفول سودآوری و MORM : علاوه بر تقاضای روب هکاهش، قیمت بالای انرژی باعث افزایش فشار بر حاشیۀ سود گردید، خصوصا قیمت برق و گاز طبیعی نیز افزایش یافت و حتی ثبت رکودهای تاریخی را در پی داشت . از زمان رسیدن به بیشینه های قیمتی در 2021 و نیمۀ اول 2022 تاکنون، EBITDA , MORM اُفت کرده اند که اصولاً ناشی از رکودِ صنعت و قیمت بالای انرژی است. آنها در حال حاضر به سمتِ سطوح میانگینِ بلندمدتِ خود برگشته اند.

اُفت موارد مصرف و بهره وری : در نیمۀ دوم 2022 در اروپا، بیش از 30 میلیون سالیانه از ظرفیت فولادسازی در واکنش به کاهش تقاضای فولاد و تلاش برای توقف نزول بیش از پیشِ قیمت ها غیرفعال شده است (در 2023 ، قیمت ها اندکی بهبود یافتند و بخشی از این ظرفیت نیز دوباره به چرخۀ تولید بازگشت، زیرا که انعطافِ فولادسازان در مدیریت کاهش و افزایش ظرفیت به طور روزافزون در حال افزایش است).

چشم انداز بلندمدت زنجیرۀ ارزش فولاد

طی ده سال آینده، احتمال شکل گیریِ سه روند کلیدی در صنعت فولاد بسیار بالاست.اول، پیش بینی ها حاکی از آن است که اُفتی جهانی در تقاضای فولاد در بین مناطق و تقاضا در چین – که م یتواند ب هطور مؤثر بر « تعدیلِ » . صنایع گوناگون ایجاد خواهد شد. رشد سریعِ چندین دهۀ اخیر پایان دهد – و ممکن است تا حدی با رشدِ تقاضا در جنوب
شرق آسیا و هند جبران شود و، همچنین، ممکن است کاهش کارهای عمرانی و ساخت وساز نیز به سبب رشد تقاضای فولاد در بخش انرژی و حم لونقل جبران شود که در نهایت به اضافه ظرفیت تولید فولاد و عد متوازن در این حوزه منجر خواهد شد. دوم اینکه، پی شبینی می شود برنامۀ کربن زدایی و کاهش آلاینده های کربنی در بسیاری از مناطق شتابی متفاوت داشته باشد. در نهایت اینکه، احتمال می رود اقتصادهای جهانی تحولاتی را در زنجیرۀ تأمین خود تجربه کنند که از جمله شامل مواردی ناشی از شیوع کووید 19 ، کمبود منابع سوختِ ارزان و تداوم جنگ در اوکراین و تحریم های علیه روسیه خواهد بود. احتمالاً، واکنش به این روندها مستلزم آن باشد که فولادسازان، به رغم عدم قطعیت و فراریت، تصمیماتِ قاطعانۀ بلندمدتی اتخاذ کنند و خود را با تأمین کنندگان، نهادهای مالی، فروشندگان و دولت ها هماهنگ سازند.با توجه به این مطلب، روندهای کلیدی مذکور می توانند پیامدهای معناداری برای زنجیرۀ ارزش فولاد داشته باشند.

تفکیک بازارها و افزایش روزافزون اهمیتِ تجارت جهانی

احتمال دارد که ظرفیتِ اضافی تولید در سطح جهانی تداوم یابد، اما تحولاتِ مهمی در برخی مناطق ممکن است بر جریا نهای تجاری اثر بگذارد. احتمالاً طی دهۀ آتی، چین به سبب کاهش معنادار در تقاضا با افزایش ظرفیت مواجه شود که در نتیجه افزایش صادرات را در پی خواهد داشت و با تولید منطق های در کشورهای درحال توسعۀ آسیا،خاورمیانه و آفریقای جنوبی (MENA) رقابت خواهد کرد. در کشورهای شوروی سابق، دو اثر وجود دارد: اول، بخش از ظرفیت در اوکراین آسیب دیده است؛ دوم، احتمالاً روسیه با اُفت تقاضای فولاد در بازارهای محلی و خارجی مواجه شود که عمدتا ناشی از تحریم هاست.